Opgaan, blinken en verzinken. De geschiedenis van het geslacht Van Brederode van Bolswaert
Het machtige Hollandse geslacht Van Brederode heeft een belangrijke rol gespeeld in de strijd tegen Spanje in de 16e en 17e eeuw. Reinout III en zijn zoon Hendrik III, ook wel de Grote Geus genoemd, hebben daarin een grote rol gespeeld. Reinoud III had ook voor de nodige bastaardkinderen gezorgd. Uit één van hen ontstond de bastaardtak Van Brederode van Bolswaert. Deze familienaam was ontleend aan de Bolswaard, een eiland in de Lek tegenover het dorp Lexmond, dat de familie in eigendom had. Hierop stond ook haar woonhuis, dat omringd was door een gracht.
De moeder was de in Haarlem geschaakte Catharina van Holten (van Wesel). Zij woonde geruime tijd op Batestein, maar ze bezat ook een huis aan de Voorstraat, waar ze na het overlijden van Reinoud III heeft gewoond. Alle kinderen zijn in Vianen geboren.
Als erkende bastaarden van Reinoud III van Brederode hadden de leden van het geslacht Van Brederode van Bolswaert een prima uitgangspositie om een goede plaats op de maatschappelijke ladder te bereiken en om goede huwelijken te sluiten. Dat lukte in het begin ook prima. Het feit dat de familie de rooms-katholieke godsdienst trouw bleef, had daarop geen of weinig invloed. Zo werden Hendrik van Brederode van Bolswaert en later zijn zoon Frederik Lodewijk drossaard van het Land van Ameide en Tienhoven. Deze Frederik Lodewijk kreeg financiële problemen, die bij zijn zoon Hendrik Maximiliaan nog groter werden.
Een positieve uitzondering was diens zoon Louis Pieter. Deze werd zeeman, trad in dienst bij de Portugese marine en klom daar op tot bevelhebber. Zijn zoon Hendrik Lodewijk Pieter keerde terug naar Holland, trouwde een rijke vrouw, kreeg kinderen, en zorgde ervoor dat het geslacht in 1780 in de adelstand werd verheven. Zo werd hij graaf van Brederode. De toevoeging Van Bolswaert verviel. Zo bleef alleen de naam Van Brederode over. Van de verheffing in de adelstand heeft het geslacht niet veel profijt gehad, want de kinderen van de nieuwbakken graaf kregen geen wettige nakomelingen en zo stierf het geslacht in 1832 uit.
Johan Carel Adolf van Brederode van Bolswaert, de tweede zoon van Hendrik Maximiliaan, was evenals zijn vader een charmeur met een gat in zijn hand. Hij wist de titel Heer van Bolswaert van zijn broer te bemachtigen, waardoor hij kon trouwen met de dochter van de Heer van Rande uit Colmschate, gelegen bij Deventer. Door faillissementen raakte hij zowel de Bolswaard als Rande kwijt.
In de kerken van Lexmond en Hillegom zijn nog veel herinneringen aan dit geslacht bewaard gebleven. Al met al een boeiende en intrigerende familiegeschiedenis.
Over deze interessante familie verschijnt begin juli een door Walter van Zijderveld geschreven boek. De titel is ‘Opgaan, blinken en verzinken. De geschiedenis van het geslacht Van Brederode van Bolswaert’. Het vlot geschreven en daardoor prettig leesbare boek is geheel in kleurendruk uitgevoerd.
Het rijk geïllustreerde boek telt 272 pagina’s, heeft een harde kaft en bevat circa 210 illustraties. Het is een must voor iedereen die belangstelling heeft voor de lokale en regionale geschiedenis.